Κλινική Δερματολογία
Ψωρίαση
Πληροφορίες Για Την Ψωρίαση;
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει το δέρμα και τις αρθρώσεις, προκαλώντας συνήθως κοκκινίλες, φολιδωτές κηλίδες που εμφανίζονται στην επιδερμίδα. Οι λεπιδώδεις αυτές κηλίδες, που προκαλούνται από ψωρίαση, ονομάζονται ψωριασικές πλάκες. Το δέρμα συσσωρεύεται γρήγορα σε αυτά τα σημεία και παίρνει μια ασημί-λευκή απόχρωση. Συνηθέστερα εμφανίζονται στους αγκώνες και τα γόνατα, αλλά μπορεί να επηρεάσει κάθε σημείο του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του τριχωτού της κεφαλής και των γεννητικών οργάνων. Σε αντίθεση με το έκζεμα, η ψωρίαση είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί στην εσωτερική πλευρά των αρθρώσεων.
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει το δέρμα και τις αρθρώσεις, προκαλώντας συνήθως κοκκινίλες, φολιδωτές κηλίδες που εμφανίζονται στην επιδερμίδα. Οι λεπιδώδεις αυτές κηλίδες, που προκαλούνται από ψωρίαση, ονομάζονται ψωριασικές πλάκες. Το δέρμα συσσωρεύεται γρήγορα σε αυτά τα σημεία και παίρνει μια ασημί-λευκή απόχρωση. Συνηθέστερα εμφανίζονται στους αγκώνες και τα γόνατα, αλλά μπορεί να επηρεάσει κάθε σημείο του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του τριχωτού της κεφαλής και των γεννητικών οργάνων. Σε αντίθεση με το έκζεμα, η ψωρίαση είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί στην εσωτερική πλευρά των αρθρώσεων.
Η ψωρίαση επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η ψωρίαση δεν θεραπεύεται ποτέ εντελώς αλλά μπορεί να βρίσκεται χρόνια σε ύφεση με την κατάλληλη θεραπεία, χωρίς να επηρεάζει τη ζωή του ατόμου.
Οι δύο τύποι ψωρίασης είναι:
Ποιοι Είναι Οι Βασικοί Τύποι Ψωρίασης;
Όπως όλα τα αυτοάνοσα δερματικά νοσήματα, έτσι και οι ψωρίαση διακρίνεται σε διάφορους τύπους και μορφές ανάλογα με την εκδήλωση της.
Η ψωρίαση δεν είναι κάτι παροδικό αλλά είναι μια χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις. Δεν αποτελεί ένα απλό εξάνθημα με δυσάρεστη εικόνα αλλά μια εκδήλωση συστηματικής φλεγμονής. Η ψωρίαση μπορεί να περάσει από τα ακόλουθα στάδια, όχι απαραιτήτως με την ίδια σειρά.
Η ψωρίαση είναι μια πολυπαραγοντική νόσος που δεν οφείλεται σε μόνο μία αιτία, αλλά πρόκειται για το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Η ακριβής αιτιολογία της ψωρίασης δεν έχει διαλευκανθεί και παραμένει άγνωστη.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η ψωρίαση είναι αποτέλεσμα διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως αυτοάνοσο νόσημα. Ο ίδιος ο οργανισμός θεωρεί τα κύτταρα εχθρό του και τους επιτίθεται.
Η επιδερμίδα στο ψωριασικό δέρμα αντικαθίσταται πολύ πιο γρήγορα συγκριτικά με το φυσιολογικό δέρμα. Έτσι, η ανανέωση των κερατινοκυττάρων του δέρματος αντί να διαρκεί 28 ημέρες, διαρκεί 4 ημέρες, με αποτέλεσμα πάχυνση της επιδερμίδας.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση, όπως και στα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα, η κληρονομικότητα φαίνεται πως παίζει βασικότατο ρόλο στην εμφάνιση της ψωρίασης, αν και υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιος εμφανίζει ψωρίαση χωρίς κανένα συγγενή πάσχοντα στην οικογένεια, ή αντίθετα τα παιδιά ενός γονιού με ψωρίαση, να μην εμφανίσουν ποτέ ψωρίαση.
Υπάρχουν, επίσης, διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ψωρίαση ή να ευνοήσουν την εμφάνισή της, όπως:
Πως Επηρεάζει Η Ψωρίαση Την Ψυχολογία;
Η ψωρίαση δεν ταλαιπωρεί μόνο το δέρμα, αλλά και την ψυχολογία του ατόμου, ιδιαίτερα όταν παρουσιάζεται σε εμφανή σημεία του σώματος, όπως το πρόσωπο και τα χέρια. Είναι, πλέον, αποδεδειγμένο ότι η ψωρίαση επηρεάζει πολλές πλευρές της ποιότητας ζωής, δυσκολεύοντας την καθημερινή λειτουργικότητα, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Η σημαντικότερη επίπτωση θα μπορούσε να πει κανείς είναι ο κοινωνικός στιγματισμός και η απομόνωση των ασθενών. Σε πολλούς ασθενείς, τα συμπτώματα της ασθένειας αναζωπυρώνονται σε ιδιαίτερα ευαίσθητες και αγχώδεις περιόδους της ζωής τους, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία τους, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο μεταξύ άγχους και ασθένειας. Γι’ αυτό σε πολλές περιπτώσεις ψωρίασης, οι δερματολόγοι συνιστούν στον ασθενή ένα είδος ψυχολογικής θεραπείας και υποστήριξης ώστε να μπορέσουν να συμβιώσουν με το πρόβλημά τους.
Πως Θεραπεύεται Η Ψωρίαση;
Παρόλο που η ψωρίαση είναι μια χρόνια ασθένεια, υπάρχουν διαφορετικές θεραπείες που μπορούν να την περιορίσουν και να την καταστείλουν.
Οι δύο τύποι ψωρίασης είναι:
- Τύπος Ι: αφορά νεαρούς ενήλικες οι οποίοι μπορεί να έχουν κάποιο συγγενή που επίσης να πάσχει από ψωρίαση (θετικό οικογενειακό ιστορικό). Ο τύπος αυτός συνήθως έχει πιο σοβαρή κλινική εκδήλωση της ψωρίασης.
- Τύπος ΙΙ:αφορά κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, 50-60 ετών, χωρίς θετικό οικογενειακό ιστορικό με ηπιότερη και λιγότερο εκτεταμένη ψωρίαση.
Ποιοι Είναι Οι Βασικοί Τύποι Ψωρίασης;
Όπως όλα τα αυτοάνοσα δερματικά νοσήματα, έτσι και οι ψωρίαση διακρίνεται σε διάφορους τύπους και μορφές ανάλογα με την εκδήλωση της.
- Κατά πλάκας ψωρίαση: Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος ψωρίασης, καθώς εμφανίζεται περίπου στο 80% των ασθενών. Χαρακτηρίζεται από πλάκες που αποτελούνται από παχιά, ασημένια λέπια τα οποία δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο κνησμό. Η ψωρίαση κατά πλάκας προσβάλλει συνήθως τους αγκώνες, τα γόνατα και το κεφάλι.
- Σταγονοειδής ψωρίαση: Είναι πολύ σπάνιος τύπος ψωρίασης κι εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά ή εφήβους που έχουν περάσει μόλις στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Οι πλάκες είναι μικρές και με διάχυτη κατανομή. Η πρόγνωση αυτής της ψωρίασης είναι πολύ θετική, με μεγάλα ποσοστά πλήρους ίασης.
- Ανάστροφη ψωρίαση: Εμφανίζεται κυρίως σε μεγάλες ηλικίες και προσβάλει τις πτυχές του σώματος, όπως ανάμεσα στους γλουτούς και τις μασχάλες. Χαρακτηρίζεται από σαφώς αφοριζόμενες ερυθηματώδεις πλάκες με ελάχιστο ή καθόλου λέπι.
- Φλυκταινώδης ψωρίαση: Αυτός ο τύπος ψωρίασης, ο οποίος μπορεί να είναι εντοπισμένος ή γενικευμένος, χαρακτηρίζεται από το σχηματισμών φλυκταινών με πύον στο δέρμα. Η εντοπισμένη μορφή είναι πιο ελαφριά καθώς προσβάλλει μόνο τις παλάμες και τα πέλματα. Αντιθέτως, η γενικευμένη μορφή μπορεί να προσβάλλει ολόκληρο το σώμα, να έχει οξεία και κεραυνοβόλο έξαρση και εξέλιξη, ενώ ο ασθενής πρέπει να απευθυνθεί κατευθείαν στο δερματολόγο για να μην κινδυνέψει η ζωή του.
- Ερυθροδερμική ψωρίαση: Αυτός ο τύπος αποτελεί την πιο επικίνδυνη εκδήλωση της ψωρίασης. Χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα όλου του δέρματος, ενώ μπορεί να υπάρχουν και συστηματικά συμπτώματα όπως πυρετός και κακουχία. Ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί αμέσως σε δερματολόγο, και χρήζει νοσηλείας και υποστήριξης προς αποφυγή επιπλοκών.
- Ψωριασική ονυχία: Είναι ένας τύπος ψωρίασης που εμφανίζεται στο 25% των ασθενών που πάσχουν ήδη από ψωρίαση. Παρατηρούνται αλλαγές στο χρώμα των νυχιών και δυστροφία των νυχιών. Συνήθως προσβάλλονται περισσότερα από ένα νύχια.
- Ψωριασική αρθρίτιδα: Εμφανίζεται περίπου στο 30% των ασθενών που πάσχουν ήδη από κάποιο είδος ψωρίασης. Πρόκειται για οροαρνητική αρθρίτιδα που προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα και εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες άνω των 40 και στην ψωρίαση τύπου I.
Η ψωρίαση δεν είναι κάτι παροδικό αλλά είναι μια χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις. Δεν αποτελεί ένα απλό εξάνθημα με δυσάρεστη εικόνα αλλά μια εκδήλωση συστηματικής φλεγμονής. Η ψωρίαση μπορεί να περάσει από τα ακόλουθα στάδια, όχι απαραιτήτως με την ίδια σειρά.
- Οξεία εξελισσόμενη ψωρίαση η οποία καταλαμβάνει τάχιστα ολόκληρο το σώμα.
- Χρόνια προοδευτική ψωρίαση η οποία καταλαμβάνει αργά το δέρμα κάνοντάς το ευαίσθητο.
- Χρόνια σταθερή ψωρίαση η οποία παραμένει στάσιμη σε μέγεθος και χρώμα.
- Χρόνια φθίνουσα ψωρίαση η οποία προκύπτει μετά τη θεραπεία. Τα συμπτώματα υποχωρούν και σταδιακά σβήνουν.
Η ψωρίαση είναι μια πολυπαραγοντική νόσος που δεν οφείλεται σε μόνο μία αιτία, αλλά πρόκειται για το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Η ακριβής αιτιολογία της ψωρίασης δεν έχει διαλευκανθεί και παραμένει άγνωστη.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η ψωρίαση είναι αποτέλεσμα διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως αυτοάνοσο νόσημα. Ο ίδιος ο οργανισμός θεωρεί τα κύτταρα εχθρό του και τους επιτίθεται.
Η επιδερμίδα στο ψωριασικό δέρμα αντικαθίσταται πολύ πιο γρήγορα συγκριτικά με το φυσιολογικό δέρμα. Έτσι, η ανανέωση των κερατινοκυττάρων του δέρματος αντί να διαρκεί 28 ημέρες, διαρκεί 4 ημέρες, με αποτέλεσμα πάχυνση της επιδερμίδας.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση, όπως και στα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα, η κληρονομικότητα φαίνεται πως παίζει βασικότατο ρόλο στην εμφάνιση της ψωρίασης, αν και υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιος εμφανίζει ψωρίαση χωρίς κανένα συγγενή πάσχοντα στην οικογένεια, ή αντίθετα τα παιδιά ενός γονιού με ψωρίαση, να μην εμφανίσουν ποτέ ψωρίαση.
Υπάρχουν, επίσης, διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ψωρίαση ή να ευνοήσουν την εμφάνισή της, όπως:
- Στρεπτοκκοκική λοίμωξη: Πολλά παιδιά ή έφηβοι εμφανίζουν σταγονοειδή ψωρίαση μετά από φαρυγγοαμυγδαλίτιδα.
- Ορμονική διαταραχή: Συχνά παρατηρείται έξαρση της ψωρίασης κατά την αρχή της περιόδου, την εμμηνόπαυση ή την εγκυμοσύνη.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά ή αντιυπερτασικά, φαίνεται ότι επιδεινώνουν την ψωρίαση ή ευνοούν την εμφάνισή της. Παρόλα αυτά ο ασθενής δεν πρέπει να διακόπτει τη λήψη τους μόνος του, αλλά κατόπιν συνεννοήσεως με το γιατρό του.
- Άγχος: Φαίνεται ότι το άγχος επιδεινώνει την ψωρίαση ή ευνοεί την εμφάνισή της.
- Κάπνισμα και αλκοόλ: Δεν ευθύνονται για την εμφάνιση της ψωρίασης, αλλά επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την εμφάνιση και την εξέλιξή της.
Πως Επηρεάζει Η Ψωρίαση Την Ψυχολογία;
Η ψωρίαση δεν ταλαιπωρεί μόνο το δέρμα, αλλά και την ψυχολογία του ατόμου, ιδιαίτερα όταν παρουσιάζεται σε εμφανή σημεία του σώματος, όπως το πρόσωπο και τα χέρια. Είναι, πλέον, αποδεδειγμένο ότι η ψωρίαση επηρεάζει πολλές πλευρές της ποιότητας ζωής, δυσκολεύοντας την καθημερινή λειτουργικότητα, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Η σημαντικότερη επίπτωση θα μπορούσε να πει κανείς είναι ο κοινωνικός στιγματισμός και η απομόνωση των ασθενών. Σε πολλούς ασθενείς, τα συμπτώματα της ασθένειας αναζωπυρώνονται σε ιδιαίτερα ευαίσθητες και αγχώδεις περιόδους της ζωής τους, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία τους, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο μεταξύ άγχους και ασθένειας. Γι’ αυτό σε πολλές περιπτώσεις ψωρίασης, οι δερματολόγοι συνιστούν στον ασθενή ένα είδος ψυχολογικής θεραπείας και υποστήριξης ώστε να μπορέσουν να συμβιώσουν με το πρόβλημά τους.
Πως Θεραπεύεται Η Ψωρίαση;
Παρόλο που η ψωρίαση είναι μια χρόνια ασθένεια, υπάρχουν διαφορετικές θεραπείες που μπορούν να την περιορίσουν και να την καταστείλουν.
- Τοπική θεραπεία με:
- Κρέμες που περιέχουν κορτιζόνη διαφορετικής ισχύος για τη μείωση της φλεγμονής του δέρματος. Η παρατεταμένη χρήση τους συνιστάται να αποφεύγεται λόγω τοπικών και συστηματικών παρενεργειών, όπως ταχυφυλαξία, ατροφία του δέρματος, ή ευρυαγγείες.
- Βιταμίνη D σε μορφή κρέμας ή γαλακτώματος και δρουν αναστέλλοντας τον ταχύτατο πολλαπλασιασμό των κερατινοκυττάρων.
- Ταζαροτένη, ένα ρετινοειδές παράγωγο της Βιταμίνης Α, που δρα ρυθμίζοντας τον πολλαπλασιασμό και την διαφοροποίηση των κυττάρων. Πρόκειται για σκεύασμα που αντενδείκνυται κατά την εγκυμοσύνη καθώς είναι τερατογόνο.
- Συστηματική θεραπεία δια στόματος με κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη και ρετινοειδή. Η συστηματική δια στόματος θεραπεία, λόγω των πολλών και διαφόρων παρενεργειών που ενέχει, συστήνεται για περιπτώσεις σοβαρής ψωρίασης με εξάρσεις, όπως και για ψωρίαση στο πρόσωπο και τα χέρια που επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία του ασθενούς. Οι πιο συχνές παρενέργειες των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στη συστηματική θεραπεία είναι η νεφρική και ηπατική βλάβη, η υπέρταση, η ξηρότητα του δέρματος και των βλεννογόνων και η τριχόπτωση. Ορισμένα από τα φάρμακα έχουν κατηγορηθεί για τερατογεννέσεις και γι’ αυτό η λήψη τους πρέπει να ελέγχεται στενά από το γιατρό.
- Φωτοθεραπεία με λυχνίες υπεριώδους ακτινοβολίας για θεραπευτικούς σκοπούς.
- Φωτοθεραπεία με ακτίνες UVB: Το πλεονέκτημα της UVB φωτοθεραπείας είναι οτι μπορεί να εφαρμοστεί σε παιδιά και σε εγκύους με ψωρίαση. Περιορισμοί στη φωτοθεραπεία περιλαμβάνουν τον κίνδυνο εγκαύματος, φωτογήρανσης και φωτοκαρκινογένεσης.
- Φωτοχημειοθεραπεία: Σ’ αυτή τη θεραπεία συνδυάζονται οι ακτίνες UVA με τη λήψη ψωραλένιου. Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ναυτία, κεφαλαλγία και γαστρεντερικά ενοχλήματα από το ψωραλένιο, και κίνδυνος εγκαύματος και φωτογήρανσης. Χρειάζεται προστασία των οφθαλμών από το φως για 24 ώρες μετά τη θεραπεία με ειδικά γυαλιά.
Φόρμα Ενδιαφέροντος

