Ο δερματολόγος και ο πλαστικός χειρουργός είναι οι μόνοι γιατροί που μπορούν να κρίνουν αν ένας σπίλος είναι καλοήθης ή μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Αφού εξετάσουν την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, δύνανται ν’ αποφανθούν αν ο σπίλος πρέπει να αφαιρεθεί ή να συνεχιστεί απλά η παρακολούθησή του. Σύμφωνα με τον διεθνή δερματολογικό κανόνα ABCDE, οι σπίλοι είναι ύποπτοι όταν παρουσιάζουν:

• Α → Ασυμμετρία: Αν τα μέρη του σπίλου, εφόσον χωριστούν με γραμμή, είναι συμμετρικά, τότε ο σπίλος θεωρείται φυσιολογικός. Αν παρουσιάζει ασυμμετρία, πρέπει να γίνει περαιτέρω εξέταση.
• Β → Όρια: Τα ομαλά όρια του σπίλου δείχνουν καλοήθεια. Αν τα όρια είναι ακανόνιστα, τότε πρέπει να γίνει περαιτέρω εξέταση.
• C → Χρώμα: Αν ο σπίλος παρουσιάζει πολυχρωμία ή αλλαγή χρώματος, τότε υπάρχει η πιθανότητα κακοήθειας. Αν ο σπίλος δεν έχει σταθερό χρώμα, τότε πρέπει να γίνει περαιτέρω εξέταση.
• D → Διάμετρος: Σε γενικές γραμμές, η μικρή διάμετρος του σπίλου υποδηλώνει καλοήθεια, ενώ οι κακοήθεις σπίλοι είναι μεγαλύτεροι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν ο σπίλος έχει διάμετρο μεγαλύτερη των 6 χιλιοστών, χρήζει περαιτέρω εξέτασης.
• Ε → Εξέλιξη: Οι καλοήθεις σπίλοι μένουν σταθεροί σε χρώμα και μέγεθος με την πάροδο των χρόνων. Οποιαδήποτε αλλαγή υποδηλώνει κίνδυνο και χρήζει περαιτέρω εξέτασης.

Για τη σωστή πρόληψη και διάγνωση, η χαρτογράφηση των σπίλων θεωρείται σήμερα το Τεστ-Παπ του δέρματος. Οι δερματολόγοι συνιστούν να γίνεται κάθε χρόνο, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις:

• Ατόμων με πολλαπλούς ή δυσπλαστικούς σπίλους
• Ατόμων με οικογενειακό ιστορικό και ιδιαίτερα με ιστορικό μελανώματος
• Ατόμων με χαμηλό ανοσοποιητικό

Είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την ανίχνευση του καρκίνου του δέρματος και ιδιαίτερα του μελανώματος σε πολύ πρώιμο στάδιο. Με ειδικό εξοπλισμό ψηφιακής απεικόνισης και τη χρήση πολωμένου φωτός συντάσσεται με ακρίβεια και λεπτομέρεια “χάρτης” του σώματος με φωτογραφίες των σπίλων του ασθενούς. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονική τεχνολογία, οι μεμονωμένες εικόνες από προσεκτικά επιλεγμένους σπίλους λαμβάνονται και αποθηκεύονται για διάγνωση από τον γιατρό και για μελλοντική ψηφιακή σύγκριση. Έχοντας την επιλογή της ανάκλησης υπάρχει η δυνατότητα επανελέγχου εικόνων και ψηφιακών συγκρίσεων με νέες εικόνες που προκύπτουν από επανεξέταση.

Η χαρτογράφηση σπίλων μια ανώδυνη και ευχάριστη διαδικασία. Πρακτικά φωτογραφίζονται οι σπίλοι με τη βοήθεια ειδικής ψηφιακής δερματοσκοπικής κάμερας, η οποία ονομάζεται ψηφιακό βιντεοδερματοσκόπιο.  Η μέθοδος είναι απόλυτα ασφαλής από τη νεογνική περίοδο της ζωής μέχρι οποιαδήποτε ηλικία και, φυσικά, απόλυτα ασφαλής και για τις εγκύους. Είναι μια εξέταση που μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή επειδή δεν χρειάζεται καμία προετοιμασία από τον ασθενή.  Η εξέταση μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι και μισή ώρα, το οποίο, φυσικά εξαρτάται από το βαθμό των βλαβών που πρέπει να εξεταστούν. Κατά τη διάρκεια, όχι μόνο αποτυπώνονται οι σπίλοι, αλλά και γίνεται μια πρώτη διάγνωση, ενώ υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να επέμβει ο γιατρός σε άμεση αφαίρεση κάποιου σπίλου.

Η φιλοσοφία της χαρτογράφησης βασίζεται, όχι μόνο στην ακριβή καταγραφή της θέση των σπίλων στις κλασσικές ανατομικές επιφάνειες του σώματος, αλλά και στη συχνή και τακτική τους παρακολούθηση. Γι’ αυτό ο κάθε ασθενής πρέπει να επισκέπτεται συχνά το δερματολόγο για μια επαναληπτική εξέταση των σπίλων μετά τη χαρτογράφηση κι αυτό πρέπει να συμβαίνει τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, ανάλογα βέβαια και με το περιστατικό.

Αφού χαρτογραφηθούν οι σπίλοι κι εκτιμηθεί η κατάστασή στην οποία βρίσκονται, ίσως χρειαστεί να αφαιρεθούν κάποιοι οι οποίοι παρουσιάζουν, ενδεχομένως, κάποια ανησυχητικά σημάδια.

Πως Θεραπεύονται Οι Σπίλοι;
Στο Dermatology & Cosmetics Lab, χρησιμοποιούμε όλους τους σύγχρονους και κλασσικούς τρόπους αφαίρεσης των σπίλων με τα καλύτερα αποτελέσματα.

• Τμηματική εκτομή εν σειρά: Αφορά κυρίως σε σπίλους μεγάλου μεγέθους και εκτελείται αφού έχει προηγηθεί βιοψία επειδή το δερματικό έλλειμμα είναι μεγάλο. Αφού διενεργηθεί η βιοψία και αποφασιστεί η αφαίρεση, ο σπίλος αφαιρείται αφού κοπεί σε μικρά κομμάτια και ακολουθεί πλαστική χειρουργική για την αποκατάσταση του δέρματος.
• Shave Excision (Εκτομή κατ’ εφαπτόμενη): Πραγματοποιείται σε καλοήθεις φαινομενικά σπίλους που παρουσιάζουν ελαφρά υπέργερση, ή και καθόλου υπέργερση, και δεν φτάνουν καθόλου στο χόριο του δέρματος. Κατ’ αρχήν εφαρμόζεται τοπική αναισθησία με ξυλοκαΐνη και, στη συνέχεια, ο δερματολόγος κόβει το σπίλο με μια λεπτή λεπίδα ακριβώς στην επιφάνεια του δέρματος. Ο σπίλος, φυσικά, θα σταλεί για βιοψία. Αυτή η τεχνική δεν αφήνει κανένα σημάδι και το άτομο μπορεί να επιστρέψει άμεσα στην καθημερινότητά του.
• Χειρουργική αφαίρεση: Είναι η μέθοδος που ακολουθείται όταν ανιχνευτούν κακοήθεις σπίλοι ή μεγάλοι σπίλοι. Ο χειρουργός που αφαιρεί τον σπίλο, παίρνει ταυτόχρονα και δερματικό ιστό από τη γύρω περιοχή τον οποίο, επίσης, στέλνει για βιοψία, ώστε να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο κακοήθειας. Η χειρουργική αφαίρεση πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, γίνονται ράμματα στο σημείο αφαίρεσης του σπίλου και του ιστού και ίσως παραμείνει μια μικρή ουλή μετά την επούλωση.
• Καυτηριασμός: Αυτή η μέθοδος που χρησιμοποιεί μικρής έντασης ηλεκτρικό ρεύμα για να καταστρέψει το σπίλο, είναι από τις κλασσικές μεθόδους αφαίρεσης μικρών σπίλων κι εφηλίδων. Μετά από αυτή τη μέθοδο, αν και δεν απαιτείται συρραφή του τραύματος, μπορεί να χρειαστεί να περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα για να επανέλθει το τραύμα επειδή στην ουσία η περιοχή καίγεται. Γι’ αυτό, συνιστάται να αποφεύγεται σε δέρματα που έχουν την τάση να δημιουργούν ουλές. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, προτιμάται το
• Fractional Laser: Από τις πιο σύγχρονες μεθόδους αφαίρεσης σπίλων. Αφού γίνει δερματοσκόπηση ή χαρτογράφηση των σπίλων, οι εξειδικευμένοι γιατροί του Dermatology & Cosmetics Lab, υποδεικνύουν τους σπίλους που είναι κατάλληλη για αφαίρεση με laser. Εστιασμένη δέσμη του φωτός καταστρέφει τον σπίλο με την διαδικασία της εξάχνωσης χωρίς να επηρεάζει τον περιβάλλοντα υγιή ιστό. Δεν απαιτούνται ράμματα και δεν μένουν ουλές. Η μέθοδος ενδείκνυται για νέους, μικρούς ή επίπεδους σπίλους, ανάλογα βέβαια με την περίπτωση, ενώ όλοι οι σπίλοι στέλνονται για ιστολογική εξέταση.